Recursos para traballar en galego

Cólgovos unha serie de enlaces nos que podedes entrar para descarregar exercicos e practicar ortografía (acentuación, b/v, h, etc...), morfoloxía (formación de plurais, femininos, conxugación verbal, etc...), sintaxe (análise de frases, oracións...) e literatura (comentarios literarios).

http://ancoralengua.wordpress.com/category/lingua-galega-2/acentuacion-lingua-galega/

http://gl.wikibooks.org/wiki/Exercicios_de_morfosintaxe_en_lingua_galega/substantivo/X%C3%A9nero

http://conxugador.cilenis.com/

http://www.ogalego.eu/exercicios_de_lingua/indice.htm

LENDAS DE MONDARIZ

Xa comezou o novo curso e con el as forzas e as ganas veñen renovadas así que, imos propoñervos dende o Departamento de galego un traballiño para que empecedes a esticar os miolos. 

Como sabedes, as nosas lendas constitúen un ben inmaterial de grande valor, polo que, coñecelas, protexelas e difundilas é unha tarefa que debemos compartir entre tod@s. De aí que a nosa recomendación desta volta sexa animarvos a que fagades un traballo de campo e recollades todo aquel corpus lendario que faga referencia á vosa zona; ben sexan lendas referidas a lugares, mouros, capelas, aparecidos, santos, augas, etc...; todas teñen cabida e faremos o que estea na nosa man para poñelas en valor e dalas a coñecer ao resto do alumnado así como ás familias.

Aquí vos deixo o enlace dun centro que anda a facer algo parecido polas terras do norte; son alumnas e alumnos do CPI de Cabanas e as lendas que recollen, logo "cólganas" no seu blogue para dalas a coñecer ao resto. Clicade nel e descubride a lenda de Santa Margarida.

http://revoltalingua.blogspot.com.es/2012/10/a-lenda-de-santa-margarida.html?spref=fb

ANIMÁDEVOS VÓS TAMÉN!!!!!

Letras Galegas 2012

Máis vale tarde ca nunca así que... inda que cun pouco de retraso por motivos técnicos e outros, déixovos o vídeo do festival das Letras Galegas. Bo verán a tod@s!

Aviso para alumnado 4º ESO

En vista dos resultados dos exames, o próximo venres haberá unha recuperación da 3ª avaliación. @s que sabedes que non vos saíu ben este exame, ide preparando o do venres porque non temos máis días para facelo.
Carme.

A música tradicional galega

Agora que se achega o verán e a época de seráns prolifera, cólgovos o traballo que realizaron tres alumnas de 4º ESO o ano pasado sobre a música tradicional galega.

Ataque Escampe!!!

Mirade que idea tan orixinal concibiron no IES Pintor Colmeiro de Silleda (ese que xa en tempos "Galegaran"  e que xa vos amosara o seu lipdub). Pois ben, desta volta, e para promocionar a música galega, organizaron o Videoghit; un concurso que consistiu fundamentalmente en que o alumnado realizara vídeos cunha base musical e imaxes propias e logo ao remate entregábanse uns premios ao estilo das grandes galas de cine. Nesta edición a cinta gañadora foi de Pedro Gil co tema musical A Granxa de Alexandre dos Ataque Escampe. 

Cólgovos o vídeo para que o vexades e... quen sabe... igual sacades ideas, por que non? 

Nós tamén podemos, ou non nos atrevemos?

Pondal e o celtismo

Todos os pobos teñen os seus mitos e heroes fundadores, todos eles máis ou menos históricos, máis ou menos ancestrais, máis ou menos fantásticos: El Cid na España, Vercinxétorix na Francia, Cuchulainn na Irlanda, Viriato en Portugal, Gilgamesh na Sumeria..., e Breogán na Galiza. O que nos interesa non é a veracidade histórica destas e outras figuras, mais o papel que xogaron -e nalgúns casos xogan- como referentes identitarios con repercusión na cultura popular, o folklore, a música ou a literatura.

No caso galego, e xa desde o comezo do proceso de recuperación da lingua e cultura galegas que se enceta a mediados do século XIX co Rexurdimento, o elemento céltico estivo presente e se mantivo, con diferentes revisións, reformulacións e adaptacións, activo desde aquela. Inicialmente apareceu perante a necesidade de asentar o movemento reivindicativo nuns alicerces firmes: cunha maioría social analfabeta, falante dunha lingua ágrafa e desprestixiada, e unhas clases medias e altas completamente asimiladas ou en acelerado proceso de selo, o único recurso era botar man dunha perdida Idade de Ouro, un pasado heroico e glorioso do que só ficaban pegadas en forma de restos arqueolóxicos, folklóricos e, especialmente, lingüisticos.

Así as cousas, cumpría procurar os nosos tetravós. E inicialmente a escolla non foi fácil: os dous principais historiadores galeguistas da época non estaban de acordo. Para Benito Vicetto foron os gregos os pais fundadores do pobo galego -remontando así as nosas orixes a Homero e guerra de Troia-, mentres Manuel Murguía defendía a nosa xinea céltica. Logo de diversos avatares entre os cales a temperá morte de Vicetto e a grande teimosía e o carisma de Murguía, o certo é que a opción que finalmente vingou foi a celta, coas seguintes consecuencias:

- O movemento Rexionalista en marcha dispón xa de lexitimación: o seu obxectivo non é construir algo novo, senón recuperar o que xa se tivo e se perdeu.

- A existencia dun pobo galego aséntase en dúas características diferenciais: a lingüistica e a racial.
O estudioso Justo Beramendi resume así o pensamento de Murguía:

"A verdadeira historia de Galicia principia co asentamento dos celtas, "padres y generadores de una población que lleva todavía impresa en el rostro las señales inequívocas de la raza a que pertenece". Estes celtas galaicos eran asemade unha raza e unha nacionalidade ben definida, dotada dun Volkgeist propio que, para Murguía, se caracterizaba pola valentía, o odio a toda dominación allea, a relixiosidade e o amor á terra (...) Murguía recoñece que non sabe moito da sociedade nin da economía dos celtas, pero albisca que "tal vez a la manera de las tribus germánicas, una igualdad primitiva reinaba en el reparto de la tierra, como parece indicarlo la especial cnstitución agrícola de Galicia". E dende logo está seguro que entre eles houbo druidismo.

(...) considera que o principal factor é a orixe racial celto-aria que fai do galego un "pueblo numeroso y superior -por ser por entero céltico, por ser el más germanizado y por no haberse contaminado con la sangre semita, que tanto domina en las comarcas levantinas y andaluzas". En efecto, os celtas "a través de los siglos y de las catástrofes históricas conservaron su fisonomía y sus rasgos más característicos".

Pero celtas, suevos e demais supostos arios tamén habitaran outros lugares de Europa e España, e non por iso todos os seus descendentes forman agora unha soa nación, nin a Murguía se lle pasaba tal cousa polo maxín. Si pensaba que os netos dos celtas deran lugar a unha familia de nacións irmás (Irlanda, Gales, Bretaña, Galicia...) entre as que había estreitos lazos raciais e étnicos que conviría potenciar noutros eidos, pero non por iso deixaban de ser, na súa opinión, nacións diferentes."

Para difundir as súas ideas Murguía valerase da literatura, e máis concretamente da poesía en lingua galega de dúas figuras sobre as que ten grande influencia: Rosalía de Castro e Eduardo Pondal. Todos tres coñecíanse desde moi novos, e tiñan compartido intereses desde os tempos do Liceo de la Juventud compostelán, pero cadaquén tiña diferentes caracteres, intereses e sensibilidades. Á hipersensíbel Rosalía o asunto céltico pásalle completamente ao lado: o lamentábel presente de Galiza e dos galegos é material máis que suficiente para a súa poesía; pola contra, o aristocrático e aristocratizante Pondal vai achar nesta (re)construción do pasado a motivación necesaria para deixar de lado o castelán dos Rumores de los pinos e embarcarse nunha obsesiva odisea poética.

O celtismo foi unha auténtica febre ou moda na Europa do século XIX, mais na Galiza tivo repercusións moito maiores: ligouse ás accións culturais, políticas e reivindicativas do Rexurdimento, e tivo o seu epicentro na Cova Céltica, a tertulia que acontecía na libraría coruñesa de Carré Aldao. Nesta xuntanza de intelectuais, eruditos, historiadores e escritores foi onde Pondal recibiu a alcuña de Bardo, denominación e responsabilidade que el aceptou coa maior seriedade. Na tradición dos pobos celtas o bardo era o encarregado de transmitir a memoria do pobo: nunha cultura ágrafa, eles eran os que mantiñan viva a Historia nos seus poemas e cantos. Ademais, Pondal arrogaríase un don que era propio dos druídas: o da profecía.

Son os bardos sapientes,
Que lei fatal lanzou,
Soñadores e vagos,
De sua condicion:
Por eso eu á min mesmo,
Non me conozo, non;
E escraman os camiños
Mesmos por onde vou:

Parece un pino leixado do vento, Parece botado do mar de Niñons.

Mais Pondal non parte da nada: para crear a súa obra literaria emprega materiais tirados das estilizadas novelas históricas do escocés sir Walter Scott; dunha das máis famosas falsificacións literarias da historia, os poemas de Ossian escritos por James MacPherson e aínda dunha das escasas obras escritas onde os pobos celtas de Irlanda deixaron razón de si: o Leabhar Gabhala ou Libro das Migracións. Será precisamente nesta última obra onde o Bardo atope as referencias a Breogán e o seu fillo Ith, aos que outorgará a nacionalidade galega.

E da combinación de todos eses elementos, ao que se sumaría o seu xenio persoal e un coidado e atención ao idioma superior ao dos seus contemporáneos, sairán ensoñadoras e alucinadas descricións de lugares e heroes como as seguintes:

—Salvage val de Brantóa,
En terra de Bergantiños;
Ou val, amado dos celtas,
E dos fungadores pinos:
Cando Gundar prob' e 'scuro,
Sea d' este mundo ido;
No teu seo silencioso,
Concédelle, val amigo,
Sepulcro a modo dos celtas,
Tan só de ti conocido.

(...)
—Nobre Gundar, fillo d' Ouco,
Fillo de Celt, de Rou fillo;
Ou bardo dos negros ollos,
De nobre andar e garrido
Escudo, de voz gemente,
D' un acento nunca oído;
O rumor asomellante,
Do vento nos altos pinos:

Teus vagos e doces cantos,
Certo non desconocidos
Me son, e non veces poucas,
Os teño quezáis oído;
Ben no m' acordo s' agora,
Ou quezáis en tempo antigo;
Mais cos oídos da alma,
Que cos corpóreos oidos.
(...)
Amado dos nobres celtas,
Vello pinal de Froxán;
Os teus arbres, já encurvados,
O vento fai rebramar;
E ó musgo que os cubría,
Roto, ó lonxe caer vai.
En fria tarde de inverno,
He doce ó celta escoitar,
Apoyado na sua lanza,
Como funga ó huracan,
Nas tuas ramas antigas,
Q' á ráfaga encurvar fai.

Os teus pinos desde longe,
Na pendente do Brumar,
Son parecidos ós celtas,
Qu' en orden de guerra están.(...)

Ou valente fillo d' Ogas,
E da doce e nobre Eiriz;
Para sempre quedará,
Longa memoria de tí:
E cando o fillo dos celtas,
No tempo que está por vir,
Pensativo camiñante,
Pase quezáis por aquí;
Cando no tempo en que gia,
Se vexa a luna lucir,
Dirá ó verte desde longe:
—O valente Brandomil,

Saído da gentil e boa raza

Dos celtas, repousa alí.

A vixencia do celtismo como referente identitario para boa parte dos galegos podemos comprobala en programas como Terras de Merlín, emitido hai uns anos pola TVG e do que podemos ver un resumo aquí.

E aínda, se temos máis vagar, darlle unha olla a este debate.
Neste blog recóllese unha completa análise das orixes do fenómeno celta en Galicia.
E, por último peor non menos importante, a explicación que QUICO CADAVAL deu no seu momento do noso himno.

LETRAS GALEGAS 2012

Como sabedes, este ano as Letras homenaxean a figura de Valentín Paz Andrade.

Para comemorar dun xeito diferente este día, anímovos a que lle botedes unha ollada a este vídeo que vos colgo no que diferentes persoeiros da cultura galega analizan a situación actual da nosa lingua. Mirádeo, reflexionade, opinade... e...

Faládea!!

Concurso!

Como parte das celebracións do 17 de maio, a Xunta vén de convocar un concurso de textos de amor -en galego, enténdese-, para os mozos e mozas. Quen estea interesado en participar ten toda a información nesta ligazón.

Dicionarios de galego

Para facilitarvos a lectura dos textos de Castelao, aquí tendes as ligazóns a dous dicionarios bastante completos:
- O da Academia Galega
- O de Alonso Estraviz

Hai amores que matan

A compañía de Teatro Chévere, logo da súa "expulsión" de Santiago de Compostela, ten andado hiperactiva a preparar obras de teatro, gañar premios ás medias ducias e, o que máis nos interesa, a preparar unha obra-culebrón-historiaonline xunto cos alumnos do IES A Cachada de Boiro.
A idea é adaptar a traxedia de Shakespeare "Romeo e Xulieta" ao noso tempo e espazo: o amor imposible dunha parella de mozos que pertencen a familias... que falan diferentes idiomas!
Quen dixo que en galego non se liga?
NESTA LIGAZÓN podedes ver toda a información sobre a actividade.
E AQUÍ tendes os videos para ir seguindo a súa evolución.

Lecturas Castelao 3ª avaliación

Para o alumnado de 3º de ESO, a lectura da terceira avaliación van ser varios dos textos narrativos breves de Castelao: Retrincos, Un ollo de vidro e unha escolma de Cousas.
Estas obras existen en varias edicións:
- A editorial Galaxia ten un volume onde aparecen conxuntamente os dous primeiros títulos, e para as Cousas podedes botar man da edición que temos na biblioteca -hai exemplares abondos-.
- Para quen queira ter os tres títulos, e ademais a restante obra narrativa do autor, existen dúas "Obras completas volume 1" entre as que podedes escoller: a de Galaxia -máis bonita e máis cara-, e a de Akal -menos da metade do prezo da anterior e cos mesmos textos.
Agora só tendes que copiar os datos da ligazón correspondente e ir encomendar canto antes o libro á libraría que máis vos chiste.
E para irdes entrando en materia, máis abaixo tendes outra entrada (Castelao on line/en liña), onde podedes ver un video biográfico, moitos dos seus debuxos e pinturas, cancións adicadas a el e aínda escoitar a súa voz desde do Alén!

As Vangardas no CPI de Mondariz

Velaquí a mostra vangardista d@s alumn@s de 4º ESO A.
1º) Unha mostra do Dadaísmo.

2º) Agora unha mostra do Creacionismo.

 

Parabéns!

O Amor está no ar...

Estamos sobardados/deliciados pola participación na actividade das cartas de amor.

Fícanos claro que a xente ten vontade de amosar os seus sentimentos, tanto os alumnos:

Coma os profesores:

PARABÉNS AOS AFORTUNADOS!!!

San Valente está a caer...

Non vos esquezades de escribir as vosas mensaxes de amor, os cupidos de profes e alumn@s xa están á vosa disposición diante da sala de profesor@s. 

                              ANIMÁDEVOS!!!!

Concurso Calendario 2012

A praia dos afogados

O cadáver dun mariñeiro é arrastrado pola marea ata unha praia de Panxón...

Esta obra de Domingo Villar é a lectura obrigatoria para 4º ESO no segundo trimestre. Lembrade que a data para o control de lectura quedou para o venres 24 de febreiro durante o recreo.

Déixovos un pequeno vídeo onde o propio autor fala da súa obra.

Querémonos en galego

Para celebrarmos o Día dos Namorados convidámosvos a que expresedes os voso sentimentos en galego. Para participar tedes que escribir un texto (carta, declaración, poema...) de temática amorosa adicada á persoa que QUEIRADES.

Para facerlle chegar os vosos sentimentos este ano tendes dous medios:

1º) Depositando o voso texto nas caixas de correo que hai diante da porta da sala de profesores, poñendo por fóra o destinatario da mesma. Na data sinalada un Cupido irá polas clases repatíndoas aos afortunados/as.

2º) Enviando o texto ao enderezo de correo electrónico queremonosengalego@gmail.com. Os correos recibidos imprimiranse e repartiranse no mesmo día.
Animádevos a dicirlle o que sentides a esa persoa especial!

Por se vos serve de inspiración, aquí tendes esta canción en galego de américa. E debaixo a letra, por se vos escapa algo:

Às vezes no silêncio da noite
Eu fico imaginando nós dois
Eu fico ali sonhando acordado
Juntando o antes, o agora e o depois

Por que você me deixa tão solto?
Por que você não cola em mim?
Tô me sentindo muito sozinho

Não sou nem quero ser o seu dono
É que um carinho às vezes cai bem
Eu tenho meus desejos e planos secretos
Só abro pra você mais ninguém

Por que você me esquece e some?
E se eu me interessar por alguém?
E se ela, de repente, me ganha?

Quando a gente gosta
É claro que a gente cuida
Fala que me ama
Só que é da boca pra fora

Ou você me engana
Ou não está madura
Onde está você agora?

Quando a gente gosta
É claro que a gente cuida
Fala que me ama
Só que é da boca pra fora

Ou você me engana
Ou não está madura
Onde está você agora?

poesiagalega.org

No enderezo http://www.poesiagalega.org/ podedes acceder a obras poéticas, estudos e textos varios relativos á poesía galega moderna e contemporánea.

Ademais, ten unha parte colaborativa para que deixedes as vosas producións, se vos sentides inspirados...

Controis lectura 1º e 3º ESO

As datas dos controis de lectura dos libros da segunda avaliación son os seguintes:

1º de ESO, O pazo baleiro de Xabier P. Docampo: XOVES 23 de FEBREIRO

3º de ESO, Aire negro de Agustín Fernández Paz: MARTES 28 de FEBREIRO

E agora que xa o sabedes... boa lectura!